به گزارش شهرآرانیوز؛ تبلیغات وسوسهانگیز، وعده کاهش وزن سریع و فشارهای اجتماعی، مصرف قرصهای لاغری را به انتخابی رایج برای بسیاری از شهروندان، بهویژه زنان، تبدیل کرده است. اما پشت این ظاهر فریبنده، خطرات جدی پنهان شدهاند؛ از آسیبهای جسمی گرفته تا تأثیرات روانی جبرانناپذیر.
آرش انیسیان، مدیرکل دفتر برنامهریزی اقتصاد سلامت سازمان نظامپزشکی، اخیرا هشدار داده است که برخی از این داروها حاوی آمفتامین و سایر روانگردانهای خطرناک هستند؛ موادی که نهتنها سلامت مصرفکنندگان را تهدید میکنند، بلکه میتوانند وابستگی شدید ایجاد کنند، با این حال بازار این قرصها همچنان داغ است و نظارتهای وزارت بهداشت و سازمان غذاودارو دربرابر هجوم آنها به جامعه، مرحلهای سخت را پیشرو دارد.
حامد بخشی، جامعه شناسی است که صحبتش را با خبرنگار ما، با طرح پرسشی آغاز میکند مبنی بر اینکه چرا امروزه زنان به ظاهر و زیبایی خودشان بیشتر توجه میکنند و درنتیجه بیشتر سراغ روشهایی میروند که آنها را به معیارهای زیبایی در جامعه نزدیک کند؟ او پاسخ این پرسش را این طور میدهد: یکی از دلایل این موضوع، میتواند ضرورت به رسمیت شناختن آنها در جامعه باشد.
او یکی از اقدامات زیبایی را در حوزه پزشکی و کاهش وزن میداند و بیان میکند: آنچه باعث میشود زنان به سمت کاهش وزن یا جراحی بینی و گونه بروند و خود را به معیارهای زیباشناسانه نزدیک کنند و این موضوع حتی به بهای سلامتی شان ختم شود، این است که افراد با به دست آوردن معیارهای زیبایی، میتوانند ارزشهایی را که برایشان مهم است، کسب کنند.
به گفته بخشی، این ارزشها میتواند احترام، تحسین دیگران و کسب دیگر هیجانات مثبت از سمت اطرافیان باشد، اما آنچه مهم است، این است که این هیجانات مثبت به دلیل روابط اجتماعی افراد با یکدیگر، نه تنها برایشان مهم است، بلکه از این هیجانات لذت میبرند.
این جامعه شناس با بیان اینکه برای شهروندان اهمیت دارد که از واکنشهایی همچون تحقیر و کم احترامی دیگران دوری کنند، ادامه میدهد: آنها از طریق نزدیک شدن به معیارهای زیباشناختی، سعی میکنند هیجانات مثبت را از دیگران دریافت کنند.
اما از نظر بخشی، علاقهمند بودن به دریافت هیجانات مثبت، موضوع جدیدی نیست، بلکه در طول تاریخ، آدمها همواره دنبال تحسین و احترام بودهاند. او در ادامه این پرسش را مطرح میکند که چه ویژگیهای اجتماعی باعث شده است تمایلات و بازخوردهای مثبت اجتماعی ما مرتبط با ظاهر فیزیکی مان باشد؟
پاسخ این است که امروزه دیگر مانند گذشته، موقعیتهای خانوادگی و روابط مبتنی بر پیوندهای خانوادگی، تعیین کننده احترام افراد نیست، بلکه افراد خودشان به تنهایی و مستقل از این نسبتها در جامعه باید این معیارهای احترام را کسب کنند و ما بیش از پیش در جامعه مدرن، با افرادی سروکار داریم که در گام اول با ویژگیهای ظاهری شان، آنها را قضاوت میکنیم.
جامعه شناس کشورمان با تأکید بر اینکه شاهد هستیم جامعه امروز نسبت به دیروز خیلی «بدنمند» شده است، در این باره توضیح میدهد: بدنمند یعنی مطرح شدن بدن به عنو ان قالبی که ما در این دنیا، در آن زیست میکنیم و با آن با دیگران در تعامل هستیم؛ بدن به نوعی در کانون توجه ما در زندگی روزمره و تعاملاتمان قرار گرفته است.
او یادآوری میکند: سوی دیگر ماجرا این است که چگونه میشود معیارهای ارزشی بدن مندی را به گونهای تغییر داد که افراد کمتر ناچار شوند خودشان را اذیت کنند؟ باید به گونهای فرهنگ سازی کنیم که افراد دربرابر ویژگیهای بدنی خودشان، احساس راحتی داشته باشند و کمتر تلاش کنند که خودشان را به معیارهای انتزاعی یا غیرواقعی نزدیک کنند.
بخشی تصریح میکند: با وجود اینکه در جامعه شاهد استقلال و اشتغال زنان هستیم، این باور هم وجود دارد که یک زیبایی مطلوب، میتواند موفقیت اولیه را ایجاد کند تا شهروندان بتوانند با فردی که موردعلاقه شان است، رابطهای بلندمدت داشته باشند که بعدا این رابطه تبدیل به ازدواج شود.
نباید فراموش کرد که اگر قرصهای لاغری را پزشک برای بیمار تجویز میکند، شرط و شروطی دارد. مهرداد مزاری، پزشک فعال در زمینه زیبایی، تناسب اندام و مشاور روان، درباره این شرط وشروط به خبرنگار شهرآرا میگوید: داروهای لاغری که پزشک به صورت خوراکی یا تزریقی تجویز میکند، زمانی توصیه میشوند که یا بیمار اضافه وزن شدید دارد و تمایلی به جراحیهای لاغری ندارد یا به علت مشکلات روحی یا مفصلی، امکان و انگیزه ورزش و سبک زندگی سالم برایش فراهم نیست.
نکته قابل توجه این است که مصرف قرصهای لاغری تجویزشده، پایان ماجرای درمان بیماران نیست. مزاری در این باره توضیح میدهد: البته در این وضعیت هم داروی لاغری، یک اقدام موقت محسوب میشود؛ چراکه با ارجاع بیماران دچار اختلالات افسردگی به تراپیست یا روان پزشک و تجویز رژیم غذایی متناسب، میتوان در مراحل بعدی آنها را برای ورود به یک زندگی سالم آماده کرد.
او با تأکید بر اینکه داروهای لاغری حتما باید مورد تأیید سازمان غذاودارو باشد، برچسب سیب سلامت داشته باشد و صرفا از داروخانهها تهیه شود، بیان میکند: قرصهای لاغری ارائه شده توسط برخی عطاریها و باشگاههای ورزشی، بیشتر حاوی شیشه و مشتقات آن هستند که سبب اعتیاد مصرف کننده میشود و آنها را در آیندهای نزدیک مستعد ابتلا به اسکیزوفرنی میکند. همچنین پارانویا یا شک شدید به دیگران و بدگمانی، رفتارهای پرخاشگرانه خطرناک و بی خوابی و ریزش موی شدید، از عوارض این قرصها محسوب میشود.
این پزشک فعال در حوزه تناسب اندام و زیبایی بیان میکند: افرادی که اضافه وزن شدید ندارند و مانعی برای ورزش کردن در آنها وجود ندارد، با فعالیت بدنی منظم و تغذیه سالم میتوانند در هر ماه، تا چهار کیلو کاهش وزن داشته باشند. بیش از این مقدار کاهش ماهانه، میتواند فرد را دچار ریزش موی شدید و شلی و افتادگی پوست صورت و بدن کند.
مزاری با یادآوری این نکته که متأسفانه برخی مراجعان، عجله زیادی برای کاهش وزن دارند و انتخاب آنها راههای میان بر و آسان است که البته این مسیرها اثر موقت و عوارض زیادی دارد، اضافه میکند: به یاد داشته باشیم که هر کسی باید در حوزه تخصصی خود کار کند، بنابراین اگر ورزش میکنید و نیاز به رژیم درمانی دارید، فقط از پزشک یا کارشناس تغذیه کمک بگیرید و تجویز مکمل فقط توسط پزشک صورت بپذیرد؛ چراکه مربی باشگاه صرفا در حیطه تمرینات ورزشی، دانش و تجربه کافی را دارد.
قرصها و مکملهای باشگاهی میتواند سلامتی شما را در معرض خطرهای جدی برگشت ناپذیر مانند کبد چرب شدید، به هم خوردن تعادل هورمونی، مشکلات پوست و مو و آسیبهای روان و حتی اعتیاد قرار دهد.
از آنجایی که کارشناسان تأکید میکنند تهیه قرصهای لاغری باید با تجویز پزشک و از داروخانههای با تأیید معاونت غذاوداروی دانشگاههای علوم پزشکی باشد، به سراغ دکتر جواد دانایی باغکی، رئیس اداره داروهای طبیعی سنتی و مکمل و شیرخشک معاونت غذاوداروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، میرویم تا بدانیم نظارت بر عطاریها به چه نحوی انجام میشود. همچنین، معاونت غذاودارو چه اقداماتی در حوزه کشف داروهای لاغری بدون مجوز کرده است.
دانایی در ابتدا از ابلاغ نامهای توسط وزارت بهداشت وقت در سال۹۷ به تمام دانشگاههای علوم پزشکی کشور میگوید که براساس آن، عطاریها میتوانند گیاه را فقط به صورت خشک یا تک و جزئی به شهروندان بفروشند و فروش داروهای فشرده حاوی چند گیاه دارویی در قالبهای مختلف ازجمله قرص و کپسول در عطاری ها، از همان سال۹۷ تاکنون ممنوع اعلام شده است.
او به نظارتها و بازدیدهایی اشاره میکند که در مرحله اول لازم است توسط اتحادیه عطاریها انجام شود و در ادامه بیان میکند: این نظارت براساس مواد قانونی ۵۹ و ۶۰ قانون نظارت بر اصناف انجام میشود و در مرحله بعد، بازرسان نظارتی معاونت غذاوداروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تمام دستگاههای نظارتی همچون صنعت، معدن و تجارت بازدیدهای مشترکی به صورت روزانه از عطاریها انجام میدهند.
دانایی علاوه بر اینکه فروش داروهای لاغری در عطاریها را خلاف قانون میداند، بیان میکند: معمولا این داروها در آرایشگاه ها، باشگاههای ورزشی و عطاریها در فضای حقیقی فروخته نمیشود، بلکه از طریق توصیه شهروندان به یکدیگر و در فضای مجازی به فروش میرود.
نتیجه نظارتهای روزانه همکاران دانایی و بازرسان دیگر دستگاههای نظارتی، نشان میدهد که آنها در سال۱۴۰۳، حدود ۸۰۰بازدید انجام دادهاند و طی این بازدیدها ۴۰۶هزار قلم کشفیات به ارزش ریالی ۲۰میلیارد ریال صورت گرفته که بین آن، قرصهای لاغری بدون مجوز هم بوده، اما، چون آمار اعلام شده کلی است، سهم داروهای لاغری کشف شده مشخص نیست.
او درباره معرفی داروهای لاغری که شهروندان به یکدیگر توصیه میکنند و زمینه علمی ندارد و صرفا تجربه افراد بوده است، هشدار میدهد و میگوید: کشفیات داروهای بدون مجوز لاغری در آرایشگاههای زنانه و باشگاههای ورزشی زیاد نیست؛ زیرا فروش بیشتر به صورت مجازی است.